Κείμενο του Γ-Ι Μπαμπασάκη

Λογοτεχνία

- Άρθρα

Δημοσιεύτηκε στις Τρίτη, 11 Δεκεμβρίου 2012 18:23

Γράφτηκε από τον/την Δημήτρης Πετσετίδης

2.ΒΑΛΤΙΝΟΣ & ΠΕΤΣΕΤΙΔΗΣ. Αμφότεροι μας ξεναγούν σε μια Ελλάδα που
έχει γεννήσει δαίμονες και αγγέλους, χωμάτινους άντρες και ένυλα όνειρα,
μεγαλόπνοα σχέδια και καθημερινές τραγωδίες. Και ακόμα: συγκίνηση, χιούμορ,

πάθη. Ο Ανάπλους (εκδ. Εστία), το πιο πρόσφατομυθιστόρημα του Θανάση Βαλτινού

(Καστρί Κυνουρίας, 1931),και το Ενοίκω (εκδ.Μεταίχμιο),

η πιο πρόσφατη concept συλλογή διηγημάτων του Δημήτρη Πετσετίδη

(Σπάρτη, 02/08/1940), είναι ισχυρό διπλοχάστουκο στους Ομορφάντρες και στις

Χελίν. Ο Βαλτινός, με τη γνωστή μπορχεσιανή του μαστοριά κι επινοητικότητα,
στήνει ένα είδος αυτοβιογραφικής αυτοβιολογίας, συστήνοντάς μας τόσο το σύνολο
του έργου του όσο και μια ιδιότυπη, πολύτιμη πατριδογνωσία. Το παρελθόν
οφείλουμε να το γνωρίζουμε για να μπορούμε να προχωρούμε στο μέλλον και να
ζούμε με κάποια πληρότητα το παρόν, μοιάζει να διατείνεται ο Βαλτινός. Από την
αρχή εξηγείται: «Η λογοτεχνία είναι χρησμός» (σ. 31). Παίζει με το ντοκιμαντέρ
και τον μοντερνισμό, ελίσσεται αέρινα εκεί που καμώνεται ότι είναι βαρύς, σαν
τα σίδερα στα έργα του Γιάννη Κουνέλλη, διηγείται και κήπους και τρόμους, όπως
θα έλεγε ο Καρούζος. «Ήρωες όχι ακριβώς, στοιχεία για ήρωες. Και βεβαίως
ατμόσφαιρες, καταστάσεις» (σ. 30). «Ηχητικές “φρυκτωρίες”» (σ. 35). «Και ο
κόσμος είναι ακόμα ένας αναπεπταμένος λειμώνας» (σ. 43). «Ο θάνατος - και η
λαγνεία εκείνων των χρόνων. Ρετάλια μνήμης. Σπαράγματα» (σ. 102). Και στη
σελίδα 39, η εμφάνιση ενός μικρού αγοριού, μες στην Κατοχή, που άκουγε στο
όνομα Δημήτρης Πετσετίδης!

Μάστορας. Δεκαπέντε ιστορίες γραμμένες με αριστοτεχνικά ελεγχόμενο λυρισμό, με
τη νοσταλγία στο ρελαντί και τη συγκίνηση να πλανιέται σαν μύρο στον αέρα, μας
μεταφέρει και αυτός στο παρελθόν, για να γνωρίσουμε το παρόν και να εφεύρουμε
το μέλλον. Η μνήμη έρχεται να μας πάρει από το χέρι και να μας πάει σε κάμαρες
παλιές, να μας φέρει στη γωνία Ερεσσού και Ζωοδόχου Πηγής στα τέλη της
δεκαετίας του πενήντα, τέσσερις μαζί να μοιράζονται το ίδιο ταπεινό δωμάτιο και
τον ίδιο λουτροκαμπινέ, την ίδια αξιοπρέπεια μες στην ένδεια και τα ίδια
όνειρα, με τις κοπέλες ν’ ανθίζουν, τους τοίχους να φέρουν σφαίρες από τον
Εμφύλιο και τα εστιατόρια «Μάινας» και «Ωραία Νεάπολη» να υπάρχουν ακόμη
(Τέσσερις σ’ ένα δωμάτιο, σσ. 65-70). Ένας νεαρός να υφίσταται άσχημο χουνέρι
εκεί που είναι έτοιμος ν’ απολαύσει τη θελκτική Ίτσκα, τη Σουηδέζα φοιτήτρια
που παθαίνει σοκ και την κοπανάει τρέχοντας, σαν αντικρίζει στρατιές μυρμηγκιών
να επελαύνουν στην κάμαρα του νεαρού που, ο έρμος, έχει γυαλίσει το πάτωμά της
με παρκετίνη (Απρόσκλητοι Επισκέπτες, σσ. 73-77). Και ούτω καθεξής. Εύγε στον
Πετσετίδη (που, σημειωτέον, είναι και δεινός σκακιστής).